Uit het archief van www.buddha-dharma.nl






KUMARAJIVA

De zijderoutemonnik en belangrijkste van de vroege vertalers in China

Een paar woorden over de verschillen en overeenkomsten tussen late Kleine Voertuig, en vroege Grote Voertuig-opvattingen

Tijdens de 8 jaar van zijn leven die hem nog restten in Xian, vertaalde Kumārajīva de zogenaamde Vinaya-pitaka, de Levensregels voor monniken en nonnen van de sarvāstivāda-traditie, die ook wel de vaibhásika wordt genoemd. Het was een van de eerste teksten die hij vertaalde.(B. p.154)
Hoe dat ging vindt u terug op pagina 1.


De moeilijke woorden zijn uit het Pāli, een aan Sanskriet verwante taal.
Zoals op de eerste pagina gezegd, betekent sarvāstivāda 'alles bestaat'. De naam valt in drie delen uiteen: Sarva, asti en vāda = Alles, bestaat, het pad — "het pad (dat leert dat) alles bestaat."
Deze Kleine Voertuig-traditie meende dat "Alles (sarvam) bestaat (asti). Het verleden (atīta) en de toekomst ('dat wat nog niet gegaan is', an-āgata) bestaan werkelijk en substantieel." (B. p.137)
We moeten dan begrijpen dat het woord "alles" hier betrekking heeft op onze herinnering, of op onze toekomstfantasieën.

Een andere Kleine Voertuig-traditie, de theravāda, althans de zuidelijke theravāda van Zuid-oost Azië, met name van Sri Lanka, die het merendeel van de leerstellingen van een noordelijke, uitgestorven tak had overgenomen, maar ook aspecten daarvan wijzigde, was het daar helemaal niet mee eens: "Het verleden (atīta) bestaat niet. De toekomst (anāgata) bestaat, niet."(B. p.213)
Het eerste vers van de Pāli Dhammapāda, het Pad van de Dharma of Dhamma, is een overduidelijk theravāda-standpunt, en bedoeld als weerlegging van, of uitdaging aan de sarvāstivāda-leer. Dat eerste vers vindt u hier.

Zoals pagina 1 al meldt had, en heeft, ook de Grote Voertuig-traditie, de madhyāmika, problemen met bepaalde aspecten van de sarvāstivāda-leer. Maar over het al dan niet bestaan van verleden of heden spreekt deze traditie, die zo belangrijk is geworden voor het Himalaya-boeddhisme niet.
Het is ondoenlijk hier in te gaan op de finesses van de madhyāmika die inmiddels uit drieën bestaat. Er is een Prasángika-stroming, ontstaan uit het denken van de monnik Buddha-pálita, en er is een svatrantika of sautrantika-stroming die gestalte werd gegeven door de monnik Bhava-vivéka. Een samengaan van aspecten van de madhyāmika en de Enkel Bewustzijn-trend heeft dan nog de Madhyāmika-yoga-cara opgeleverd (zie voor yogacara deze pagina).

We moeten echter wel concluderen dat de madhyāmika het "alles bestaat" van de sarvāstivāda niet kan ontkennen. Een van de uitgesproken leerstelingen van de madhyāmika is die over het Opslagbewustzijn. (Zie ook deze pagina.)
Boeddhisme zegt dat er zes bewustzijnen zijn. De vijf zintuigen worden ieder een bewustzijn genoemd, en het denken, de geest wordt ook bewustzijn genoemd. Dat zijn er dus zes. De stromingen die het Opslagbewustzijn verkondigen stellen dat onder en rondom deze zes zintuigen een zevende ligt dat de "zaden" (bīja - spreek: biidja) van herinneren en toekomstfantasieën in zich bergt. Sommige, zoals de chinese Huayen-traditie, de leer rond de Avatámsaka Soetra, zeggen dat ieder van de zes zintuigen zo'n bijbehorend Opslagbewustzijn heeft, andere zeggen dat er maar één is.
Hoe dan ook, zonder een aanvaarden van "alles bestaat" kan er geen Opslagbewustzijn zijn.





Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme