Uit het archief van www.buddha-dharma.nl






Boeddhadag



Het hanteren van jaartellingen zoals de joodse, christelijke, en islamitische wereldbevolkingen dat doen is nooit de bekommernis van India geweest. In genoemde drie mono-religieuze systemen is tijd een begrip dat ergens in het verleden begint, en ergens in de toekomst ophoudt. Het gaat in één rechte lijn van begin tot einde. In dat denksysteem is het mogelijk om ergens op die lijn een piketpaaltje of een grensmarkering aan te brengen waarvan men kan zeggen dat dit het begin van de jaartelling is. Houden we het beeld van die grensmarkering voor ogen, dan kunnen we daar een touw aan vastbinden en dat touw bv een meter naar het noorden trekken. Dat stellen we ons dan even voor als de toekomst. We kunnen het touw ook een meter naar het zuiden trekken, en daarvan zouden we kunnen zeggen dat dit het verleden is. Zo is de joodse kalender begonnen, zo meldt een officiële website, "met de schepping van de wereld, die op grond van de Tenach heeft plaatsgevonden in het jaar 3761 voor Christus." Merk op dat hier de christelijke jaartelling als referentiepunt (grenspaaltje) wordt gehanteerd.
De islamitische jaartelling, zo leren we, begon met "Al Hidzjra". "Al Hidzjra, zo stelt deze bron, is de dag waarop de profeet Mohammed met zijn volgelingen naar Medina moest verhuizen. Ook hier wordt de christelijke kalender gevolgd, en gezegd wordt dan dat "dag 1 van jaar 1 valt op 16 juli van het jaar 622" (op de christelijke kalender).
Beter bekend is het begin van de christelijke jaartelling. Die jaartelling begon, zo zegt het christendom, met de geboorte van Jezus Christus. Maar hoewel de hele wereld inmiddels gewend is geraakt aan dat begin in de vorm van Kerstmis, op 25/26 december van ieder jaar, zijn er de laatste tientallen jaren stemmen opgegaan die menen dat het niet op deze datum, dat wil zeggen, onder dit gesternte was dat Jezus werd geboren. Dat is echter niet het onderwerp waarover we het hier hebben.

Het antieke India en de streken er omheen kennen zo'n lineaire tijdsrekening niet. Daar gaat men uit van een cyclisch gebeuren, van een vergaan en opnieuw ontstaan van de wereld in een eindeloze cirkelgang waaraan geen begin of eind valt te ontdekken. Zie daarover ook "het leven van de vlieg". Men heeft in deze cultuur dan ook niet het verlangen om te weten hoe lang het geleden is dat dit of dat gebeurde. Of anders gezegd, men wil het wel zo'n beetje weten, maar niet aan de hand van een kalender met uren, dagen, maanden, en jaren. Daar gaat men uit, als het al nodig is, van het voorkomen van bepaalde dynastiëen in bepaalde landsdelen. De volgorde van opkomst en ondergang van die dynastieën is gekend, en wordt vaak herhaald, maar daar een jaartal op plakken is een typisch mono-religieus gebruik, iets dat dit deel van Azië pas werd aangereikt met de komst van Portugezen gevolgd door Perzen, Turkmenen, en Afghanen, gevolgd door Britten.
Denken in jaartelling is dat deel van Azië in principe vreemd.

Om nu toch de behoorlijk drammerige westerse wereld tegemoet te komen, is men vooral op Sri Lanka Boeddha's geboortedag gaan berekenen in jaartallen. Daarvoor is de onderlinge stand van sterrenbeelden gehanteerd: sterrenbeeld A en B staan dan en dan op die en die positie tegenover elkaar, en dat doen ze om de zoveel jaar, dus als we terugrekenen dan komen we voor Boeddha's geboorte onder dit of dat sterrenbeeld uit op jaar zus en zo op de westerse kalender. Daarbij zijn secundaire gegevens meegenomen zoals ten tijde van die ene dynastie voorkomende overstromingen, of droogtes, of het bouwen van een stad, of het leveren van een veldslag.
Dat alles bij elkaar levert in 2023 een boeddhistische jaartelling op van 2482 op christelijk-westerse kalender waarvan dus 459 jaar vóór het begin van Jezus' geboorte valt, dus vóór de westerse jaartelling.
Daarmee is aan het gezeur van westerse academici tegemoet gekomen: men kan zo ongeveer uitrekenen wat wanneer plaatsvond, en dat geeft inderdaad een niet onprettig houvast. Bepaalde culturele aspecten kunnen zo op een tijdlijn gezet worden waarbij we dan kunnen vergelijken: 1600 Slag bij Nieuwpoort, en ook "met het britse koninklijke Charter wordt de East India Company opgericht". Goh! dat die gebeurtenissen in hetzelfde jaar voorkwamen!










Deze pagina is er een op de site www.buddha-dharma.nl
www.buddha-dharma.nl is eigendom van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme