juni 2025      

  Nieuws over boeddhisme



Dromen in de latere geschriften

Gaan we dan over naar een vroege mahāyāna sūtra, leerredes die geen van allen door Boeddha zijn uitgesproken, maar die zijn gecomponeerd door monialen uit later eeuwen, dan komen we als eerste een verhaal tegen over Boeddha's geboren worden, de Làlita-vistára. Niet alleen wordt daar de droom gegeven die Māyā, Siddhàrtha's moeder, zou hebben gehad bij het zwanger geraken — preuts als Azië eigenlijk wel is noemen ze het beest nooit bij de naam — er wordt ook verder verteld over zaken die droomgelijk zijn. Zo is er sprake van de súpina-kalpah, een droomtijd. En met name Hoofdstuk 14 heet uitdrukkelijk "De Dromen".

Gaan we daarin terug naar Hoofdstuk 6 in de Làlita-vistára, die over Māyā's droom, dan begint de desbetreffende passage met een, we korten het wat in, Māyā lag lekker te slapen en toen droomde ze dat een klein wit olifantje haar rechterzijde binnendrong, en later bleek dat dit de Boeddha was, nog in de staat van bodhisatva. (het Pāli heeft het over de "bodhisatta", het Hybr.Sanskriet heeft "bodhisatva". Het Sanskriet van de
vedas kent de term niet; het komt in het hinduïsme niet voor.)

We vinden in diezelfde LV ook voor het eerst de bekend geworden woorden: "Dingen waar je naar verlangt zijn als de maan in het water, / Als een weerschijn of een echo, / Als een illusie of een toneelstukje, / of als een droom. Zo zien de Nobelen (de Verlichtten) dat."

Ook in de (mahāyāna)
Avatámsaka soetra is er sprake van dromen (Av. = Bloemenkrans soetra. Onderstaand citaat is niet opgenomen in de WJR-paginas): "Indien de mind de Brahma-houding (= verheven geestesinstelling) is, dan houdt die houding perceptie, observatie, onderscheid-aanleggen, herinnering, overweging, illusie, slaap en dromen in."

(Opvallend is dat de WJR-commentaren op de Avatámsaka kennelijk inspiratie zijn geweest voor Nederlanders en Belgen die er eveneens online hun licht over hebben laten schijnen. Hier zelden of nooit bezig zijnd met het NL-taalgebied viel dit pas in mei 2025 op!)

Die opmerking uit deze Bloemenkrans soetra is temeer opvallend omdat uit de vroege leerredes opgemaakt kan worden dat de Verlichtte niet meer droomt, terwijl hier in deze iets latere leerrede juist het tegenovergestelde wordt gesuggereerd.

In Hoofdst. 14 van de (mahāyāna) Lotus soetra lezen we een vers met de regels: "Zij die deze (Lotus) soetra (voortdurend) reciteren . . . (zullen,) wanneer ze dromen, enkel verfijnde dingen zien. Iets dergelijks wordt in Hoofdst. 16 nog eens herhaald. Uit deze regels in de Lotus soetra maken we op dat hier sprake is van het cultiveren van de gewone mens, van de bodhisattva zo u wilt, en dat de Lotus daarmee, in tegenstelling tot de Avatámsaka, wél in overeenstemming is met de vroege opvattingen over dromen of niet-dromen.

■ vervolg Myōe Kōben

Terug naar pagina 3

Terug naar de voorpagina

naar het White Jade River-blog

Words in picture-blog




Nieuws over Boeddhisme is een productie van White Jade River, Instituut voor Boeddhisme.
De paginas bestaan sinds december 2004.

Stichting onder nummer 20138036.