■ In Zomergasten zou Bessel van der Kolk de laatste gast van dit jaar zijn geweest. Ik kijk niet naar die programmas: iemand die zich drie uur lang helemaal leeg laat lopen vind ik, en is de mening binnen de traditionele boeddhistische wereld van het oosten, indecent. En bovendien hebben "we" weinig of niets met het grieks-europese
psyche, dus ook niets met herbeleven van leed opdat de patiënt er afstand van kan nemen. Wullie zijn van mening dat de patiënt in het nu levend het leed beter achter zich kan laten; waarom opnieuw psychisch leed oproepen? Waar is dat goed voor?
De Doos van Pandora wijdt een heel lang artikel aan Van der Kolk en zijn praktijk, helemaal uitgaand van de psychologisch-pschychiatrisch-neurologische denkpraktijk die aan deze kant van de wereld opgeld doet. Daar gaan we verder niet op in, dat is een wereld die moderne westerse boeddhisten dan wel helemaal omarmd hebben — c.q. het zijn de psytjes die het boeddhisme naar hun hand hebben gezet, denkend dat ze daarmee Boeddha's filosofie in praktijk brengen en de wereld goed doen — maar die in feite haaks staat op de op dat vlak, d.w.z. de ontwikeling van de geest, bestaande dharmische opvattingen.
(1)
Om het nog even heel hard te stellen, anders giebelt "het westen" het weg als een gebbetje: het hele serieus nemen van een term als psyche is voor ons als het willen serieus nemen van een fantasietje.
Een opvallend voorbeeld is bijvoorbeeld dat het hindi, de taal die in India door de meeste mensen gesproken wordt, het woord persoonlijkheid niet kent. Wanneer men zoiets als "die opvallende of markante persoon" wil zeggen, wordt sinds de komst van de Britten het woord
personality gebruikt, in die bepaalde betekenis van het woord, niet in de weesters-psychologische. U kunt zeggen dat het armoedig is wanneer een taal "personality" niet heeft, maar de Indiërs doen het al 3000-4000 jaar zonder, en lijken er niet onder te lijden.
Een heel klein voetnootje: "Ook reptielen hebben al een primitieve cortex", zo lezen we in De Doos ...
En inderdaad, in een van de natuur-documentaires zagen we enige tijd geleden een groepje papegaaiduikers op een rots. Komt er een aanvliegen en stuift-ie met een rotvaart op die ene medevogel af om daar een vinnig gevecht mee aan te gaan. Het is een van die voorbeelden die aantonen dat dieren "een soort van" hersens hebben, olifanten nog de grootste, maar ook papegaaiduikers zijn daarmee uitgerust. Zelfs de bij die per ongeluk een pets kreeg en min of meer bewusteloos neerstortte moet iets van hersenen hebben. Het beestje kwam weer overeind, onderzocht de vleugels, schudde het achterlichaam, wiegelde met de voelsprieten, veegde het smoeltje af, en vloog weg — een rationeel aandoend gedrag: eerst even checken of alles nog in orde is — om de volgende dag weer alles vergeten te zijn.
(1) Het is de srilankaanse monniksgemeenschap die het westerse psy-doen heeft overgenomen: als dat is wat de westerse wereld van ons eist, als dat is wat ze eisen dat de Boeddha-dharma zal zijn, dan gaan we daarin mee en brengen er alengs de boeddhistische waarden bij in.
Stichting onder nummer 20138036.