■ Naast de Lange Muur van China heeft architectenbureau Deshaus een state-of-the-art tempel gebouwd.
Dezeen had een aantal fotos van het complex. Als herinnering aan vroegere erts-mijnen is in de architectuur stevig gebruik gemaakt van stalen frames en muurplaten. Op de derde foto van boven zien we het standbeeld van een monnik met boek in de hand. We zouden willen weten wie hier is afgebeeld, maar daarop vinden we in het artikel geen antwoord. In ieder geval is de hal ontworpen als zendo.
■
China Daily publiceerde een vraaggesprek met Sheng Kai, vice-president van een departement aan de Tsinghua University in Beijing, en afgevaardigd directeur van een instituut voor boeddhistische cultuur.
De eerste reactie bij de aankondiging van zo'n gesprek is er een van een diepe zucht en een "daar gaan we weer met praatjes voor de vaak". Maar deze keer viel dat bar mee,
Sheng Kai's analyse snijdt hout, maar houdt wel op op het moment dat het spannend zou kunnen worden.
Het is onmogelijk Sheng's verhandeling te vertalen, en bovendien valt veel daarvan te lezen en te leren uit de
archief-paginas op de White Jade River-site. (Begin links bovenaan en werk uw weg naar beneden.)
Een enkele opvallende opmerking uit het artikel met betrekking tot het boeddhisme dat, tot de terugtrekking naar
Bengalen in India beleden werd, en hoe dat het in China vormgegeven is: "
... hoewel de fractuur (tussen beide belevingen) groter is dan de continuïteit ...".
En inderdaad, wat aan zuidelijk boeddhisme in India is overgebleven — de overgang naar een voluit mahāyānistische vorm heeft het land niet meegemaakt — zal met een zeker ongemak en verwondering kijken naar de praktijk in China.
Opgemerkt moet ook worden dat andersom dat ongemak en die verwondering veel geringer is; als de zuidelijken (thervāda) al niet bewonderd worden voor hun veel stricter vasthouden aan meer dan 2600 jaar geleden vastgelegde levensregels, dan zijn de Han-chinese boeddhisten toch veel meer gewend aan een grote diversiteit aan levens- en maatschappijvormen om daar opgewonden over te raken.
Een andere opmerking van de heer Sheng is: "...
noch kunnen we het woord 'seculariseren' gebruiken om de ontwikkeling van het Han-boeddhisme te omschrijven."
En inderdaad, boeddhisme is van het begin af aan seculier geweest, nog seculierder kan niet, ondanks het feit dat het Han-boeddhisme veel van de ritualistiek van het confucianisme heeft vervoegd, verbogen, en voor eigen gebruik heeft ingezet. Dat komt op de westerse beschouwer over als religieus bezig zijn (aanbidden), maar dat op zijn beurt komt dan weer omdat de westerse beschouwer niet beter weet dan dat je alleen maar buigt voor iets hogers, iets buiten je, iets dat je te vriend moet houden, en niet voor iets wat latent aanwezig is in je eigen frame en min of meer zichtbaar gemaakt aan de figuren waarvoor je buigt.
■
Global Times, eigendom van China Daily, publiceerde op 22 februari het bericht dat de financiën van boeddhistische en daoïstische tempelgemeenschappen onderzocht gaan worden. Dat is niets nieuws, jaren geleden al werd een systeem, of een inspectie in het leven geroepen om de verschillende boekhoudingen door te lichten, dit nadat de abt van een van de meer bekende tempels wel erg opzichtig was in zijn demonstratie van voorliefde voor de duurste automobielen die er op dat moment verkrijgbaar waren.
Het GT-artikel heeft het expliciet over het "personeel", en dan moeten we eerder denken aan door tempels ingehuurde burgers die de kas bijhouden dan aan de monialen zelf, hoewel de laatsten niet bepaald van de nieuwe maatregel uitgesloten zijn, want een van de eisen is dat men naast de gewone paspoortgegevens ook de "religieuze titel" op het invulformulier vermeldt. Het artikel verwijst expliciet naar een "levende boeddha" (rinpoche in 't tibetaans) met de seculiere naam Wang Xingfu die na wangedrag in de gevangenis belandde. Dat vinden we terecht opwindend-verschrikkelijk, maar dan moeten we ook bedenken dat we 't over een heel groot land hebben, met heel veel monialen. Dan zit er altijd wel eentje bij die een scheve schaats rijdt; dat voorkom je niet.
Het is in het nog-net-niet autoritaire Singapore al tientallen jaren gebruik dat wat voor levensbeschouwelijke instelling ook (die belastingvoordeel geniet) jaarlijks een tot in de puntjes bijgehouden jaarrekening moeten overleggen.
In het artikel wordt ook impliciet toegegeven dat, zoals dat na de Mao-tijd is gebeurd, het in monnikendracht steken van burgers die op tempels moesten passen — om dan 's-avonds weer bij het gezinnetje te landen — geen goed idee is geweest. China-reizigers wezen er in het verleden al op; nep-monniken, daar waren ze niet voor op stap gegaan.
Andere media lieten weten dat de identiteit van de daoïstische en boeddhistische monialen nu online staat. Dat wil zeggen dat de burgerij kan kijken of de zich als zodanig presenterende persoon officieel erkend is. Probleem daarbij is dat de burger over het algemeen iemand's naam niet durft te vragen uit angst verwenst te worden.
Stichting onder nummer 20138036.